حتما تا به حال درباره انواع ارتودنسی دندان و نقش آن در تراز و مرتب‌کردن دندان‌های بهم‌ریخته و کج شنیده‌اید. درمان ارتودنسی می‌توانند دندان‌های مرتب و هم‌تراز و لبخندی زیبا برای شما به ارمغان بیاورد. براکت‌هایی که در ارتودنسی استفاده میشوند شامل دو نوع ثابت و متحرک است و دانستن مزایا و معایب هر یک از آنها در انتخاب درمان مناسب به شما می‌کند. در این مقاله از سایت دکتر مصطفوی درباره مزایا و معایب ارتودنسی ثابت صحبت می‌کنیم.
مزایای ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت یک روش رایج برای صاف و مرتب‌کردن دندانها و همترازی فک است. در این روش براکت‌ها کاملا روی دندانها ثابت میشوند و امکان خارج‌کردن آنها وجود ندارد. این روش به دلیل داشتن مزایای فراوان محبوبیت زیادی بین بیماران دارد. برخی از مزایای ارتودنسی ثابت شامل موارد زیر است:
- ارتودنسی ثابت باعث سلامت دهان و دندان می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را کاهش می‌دهد.
- در این روش براکت‌ها کنترل بیشتری روی حرکات دندان دارند و با نیروی کنترل‌شده آنها را به محل صحیح خود هدایت می‌کنند.
- ارتودنسی ثابت یک روش تضمین شده‌است و شانس موفقیت آن در پایان دوره درمان بالا است. همچنین پس از پایان درمان امکان بازگشت دندانها به موقعیت اولیه بسیار کم است.
- ارتودنسی ثابت روشی بی‌خطر است و باعث آسیب‌دیدن دندانها نمی‌شود.
- ارتودنسی ثابت به شما کمک می‌کند از مسائل پیچیده‌تر در آینده مثل نیاز به دندان مصنوعی یا کشیدن دندان جلوگیری کنید.
- دندان‌های صاف و زیبا باعث افزایش اعتماد به نفس شما می‌شود و دیگر مجبور نیستید دندان‌های خود را از دیگران پنهان کنید.
مزایای براکت فلزی
در ارتودنسی ثابت از براکت‌های مختلفی استفاده می‌شود و براکت فلزی یکی از آنها است که از سال‌های قبل مورد استفاده هستند. برخی مزایای این نوع براکت‌ها عبارتند از:
- اثربخشی سریع: براکت‌های فلزی در تمام مدت درمان ثابت هستند و امکان خارج‌کردن آن وجود ندارد. به همین ترتیب این براکت‌ها در تمام مدت به دندانها نیرو وارد می‌کنند و دندانها سریعا به محل صحیح خود هدایت میشوند.
- مقرون به صرفه: یکی دیگر از مزایای براکت‌های فلزی این است که نسبت به سایر انواع براکت‌های ثابت قیمت کمتری دارند.
- با دوام: یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این نوع براکت این است که بسیار قوی هستند و می‌توانند در برابر سایش و ضربه مقاومت کنند.
- مناسب همه افراد :براکت‌های فلزی حتی می‌توانند پیچیده‌ترین مشکلات دندان یا فک را درمان کنند و تقریباً برای هر فردی که به درمان ارتودنسی نیاز دارد، بسیار مفید است.
مزایای براکت سرامیکی
در گذشته، اگر به درمان ارتودنسی نیاز داشتید، براکت‌های فلزی تنها روش موجود بود. اما امروزه براکت‌های زیادی از جمله براکت‌های سرامیکی وجود دارند. اما مزیت آنها نسبت به براکت‌های فلزی چیست؟
ظاهر طبیعی و شفاف
براکت‌های سرامیکی ظاهری بسیار شفاف و طبیعی دارند و اکثر مردم حتی متوجه نمی‌شوند که شما از براکت ارتودنسی استفاده می‌کنید. به همین دلیل این نوع براکت‌ها بین افرادی که به ظاهر خود اهمیت زیادی می‌دهند، بسیار محبوب است.
مقرون به صرفه
در حالی که براکت‌های سرامیکی گران‌تر از براکت‌های فلزی هستند، نسبت به ارتودنسی نامرئی بسیار مقرون به صرفه‌تر هستند و علاوه بر این باعث کوتاه‌شدت دوره درمان نیز می‌شود.
موجود در رنگ‌های مختلف
براکت‌های فلزی فقط دارای دو رنگ خاکستری مات و نقره‌ای متالیک هستند اما براکت‌های سرامیکی در رنگ‌های بسیار متنوع‌تری موجود هستند.
مزایای براکت پشت دندانی یا براکت لینگوال
براکت لینگوال نوعی براکت متفاوت است که برخلاف سایر براکت‌ها، در قسمت پشت دندان نصب می‌شود. برخی از مزایای این روش عبارتند از:
نامرئی بودن
از آنجایی که براکت‌های لینگوال به پشت دندان چسبیده میشوند، کاملا نامرئی هستند و اصلا دیده نمی‌شوند.
مقاومت و دوام بیشتر
مقاومت و دوام ارتودنسی لینگوال بیشتر از سایر انواع ارتودنسی است.
درمان طیف وسیعی از مشکلات
براکت‌های پشت دندانی می‌توانند مشکلات خفیف تا پیچیده دندانها و فک مثل دندان‌های به شدت شلوغ، با فاصله کم یا زیاد و دندان‌هایی که به‌درستی روی هم قرار نمی‌گیرند را درمان کنند.
مزایای براکت لیگاچور یا براکت دیمون
براکت‌های لیگاچور یا دیمون می‌توانند به صورت خودکار با استفاده از مکانیزم کشویی با موقعیت دندانها هماهنگ شوند. برخی مزایای این نوع براکت عبارتند از:
کاهش اصطکاک
براکت دیمون هنگام حرکت اصطکاک کمتری با سطح دندان ایجاد می‌کند و با حرکات گهواره‌ای بدون درد دندانها را به موقعیت ایده‌آل هدایت می‌کنند.
کاهش دفعات مراجعه
با استفاده از براکت دیمون نیاز به مراجعه‌های حضوری به دندانپزشکی کاهش می‌یابد، زیرا این نوع براکت‌ها خودتنظیمی هستند.
محافظه‌کارانه و بدون تهاجم
بریس‌های دیمون بسیار محافظه‌کارانه‌تر از بریس‌های فلزی هستند و دندانها را با فشار کم به آرامی حرکت می‌دهند.
افزایش زیبایی چهره
براکت‌های دیمون برای ایجاد زیباترین نتایج طراحی شده‌اند و قوس‌های دندانی سازگار با آناتومی صورت ایجاد می‌کنند.
دوره درمان کوتاه‌تر
طول دوره درمان با استفاده از براکت لیگاچور کوتاه‌تر از سایر براکت‌های ثابت است.
معایب ارتودنسی ثابت
هر روش درمانی هم مزایا و هم معایب مختلفی دارد و ارتودنسی ثابت هم از این قاعده مستثنی نیست. برخی از معایب ارتودنسی ثابت شامل موارد زیر است:
- احتمالا بعد از هر بار تنظیم براکت‌ها احساس درد می‌کنید، اما این درد موقت است و با گذشت زمان تسکین می‌یابد.
- اگر در طول دوره درمان ارتودنسی بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنید، ممکن است به دلیل تأثیر براکت‌های ثابت، دندانها به طور ناخوشایندی تغییر رنگ دهند.
- این احتمال وجود دارد که ارتودنسی ثابت به دلیل جویدن غذاهای سفت شکسته شود، به همین دلیل پزشک توصیه می‌کند در این مدت از رژیم غذایی متفاوتی استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: سن مناسب برای ارتودنسی بزرگسالان
معایب براکت فلزی
معایب و عوارض استفاده از براکت‌های فلزی عبارتند از:
- وقتی که بیمار در دوره درمان بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت نکند، کلسیفیکاسیون یا کلسیم‌زدایی رخ می‌دهد. در کلسیفیکاسیون لکه‌های سفید رنگی و حفره روی دندان ایجاد می‌شود.
- ممکن است گاهی اوقات براکت‌های فلزی داخل دهان شما ساییده شوند در نتیجه باعث تحریک بافت داخلی دهان و ایجاد زخم می‌شود.
معایب براکت سرامیکی
معایب براکت‌های سرامیکی شامل موارد زیر هستند:
- با گذشت زمان براکت‌های سرامیکی دچار تغییر رنگ میشوند و زیبایی خود را از دست می‌دهند.
- مراقبت از براکت‌های سرامیکی به دلیل جنس و ظرافت آن دشوارتر است و ممکن است دچار آسیب و شکستگی شود
- هزینه براکت‌های سرامیکی نسبت به براکت فلزی بیشتر و دوام آن نیز کمتر و طول دوره درمان آن نیز طولانی‌تر است.
معایب براکت پشت دندانی یا براکت لینگوال
معایب براکت لینگوال عبارتند از:
- این روش برای بیمارانی با فک باریک و کوچک مناسب نیست، زیرا باعث تنگ‌شدن فضای دهان می‌شود. بنابراین ممکن است در هفته اول پس از نصب براکت متوجه شوید که احساس درد در زبان یا سایر نواحی داشته‌باشید.
- دسترسی بیمار برای تمیزکردن به دلیل موقعیت قرارگیری براکت‌ها سخت و محدود است و به همین خاطر احتمال پوسیدگی و ایجاد لکه بیشتر است.
معایب براکت لیگاچور یا براکت دیمون
معایب براکت دیمون عبارتند از:
- براکت‌های دیمون نسبت به سایر روشهای ارتودنسی گران‌تر هستند اما این تفاوت قیمت مزایای زیادی به دنبال دارد.
- این نوع براکت دارای سیم‌های فلزی است که توسط دیگران قابل مشاهده است. در نتیجه برای افرادی که به دنبال ارتودنسی نامرئی هستند، مناسب نیست.
مزایا ارتودنسی ثابت نسبت به ارتودنسی متحرک
برخی مزایا ارتودنسی ثابت نسبت به ارتودنسی متحرک عبارتند از:
- در ارتودنسی ثابت، براکت‌ها به طور دائم به دندانها متصل میشوند، در نتیجه برعکس ارتودنسی متحرک شما نمی‌توانید آنها را بیرون بیاورید. پس از خارج‌کردن ممکن است آنها را گم کنید یا فراموش کنید مجددا داخل دهان قرار دهید.
- یکی از فواید ارتودنسی ثابت این است که می‌تواند مشکلات قابل‌توجهی را درمان کنند اما براکت‌های متحرک این قابلیت را ندارند. جالب است بدانید که این روش حتی می‌تواند موقعیت ریشه دندان را نیز اصلاح کند.
- معمولاً متخصصان ارتودنسی به بیماران بزرگسال توصیه می‌کنند که از ارتودنسی ثابت استفاده کنند. طول درمان با ارتودنسی متحرک بسیار بیشتر است و ثبات فک بالا در بزرگسالان مانع از دستیابی ارتودنسی متحرک به نتیجه درمانی مورد نظر می‌شود.
معایب ارتودنسی ثابت نسبت به ارتودنسی متحرک
معایب ارتودنسی ثابت نسبت به ارتودنسی متحرک شامل موارد زیر است:
- در ارتودنسی متحرک، بیمار می‌تواند براکت‌ها را برای غذاخوردن، نوشیدن، مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن بیرون بیاورد اما ارتودنسی ثابت در هر شرایطی به دندانها متصل است.
- بیمارانی که با ارتودنسی ثابت درمان میشوند ممکن است به دلیل فشار وارده به دندانها توسط براکت‌ها برای چند روز کمی درد داشته‌باشند اما استفاده از ارتودنسی متحرک بدون درد و کاملا راحت است.
- بعضی از انواع براکت‌های ثابت از بیرون دیده میشوند اما در ارتودنسی متحرک از براکت‌های شفاف و نامرئی استفاده می‌شود.
- براکت‌های ثابت هزینه بیشتری نسبت به ارتودنسی متحرک دارند.
- برای تنظیم براکت‌های ثابت باید به طور مرتب به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید اما با استفاده از ارتودنسی متحرک نیاز به ویزیت یا مشاوره کمتری با متخصص ارتودنسی خواهید داشت.
- تمیزکردن براکت‌های ثابت سخت‌تر و طولانی‌تر است و باید با دقت آنها تمیز کنید تا موادغذایی بین آنها گیر نکند. برخلاف آن ارتودنسی متحرک به راحتی از دهان خارج و تمیز می‌شود.
جمع‌بندی
هر روشی از جمله ارتودنسی ثابت و متحرک ویژگی‌ها، مزایا و معایبی دارند و برای بیمارانی با شرایط مشخص استفاده می‌شود. متخصص ارتودنسی بر اساس شرایط بیمار و نوع مال اکلوژن بهترین درمان را برای تراز و مرتب‌کردن دندان انتخاب می‌کند. درنهایت شما باید با توجه به نظر پزشک و بودجه مدنظرتان بهترین روش را انتخاب کنید