ایمپلنت دندان یک راه‌حل دائمی برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته است. از دست دادن دندان می‌تواند بر نحوه صحبت‌کردن، غذاخوردن و حتی ظاهر شما تاثیر بگذارد و باعث کاهش اعتماد به نفستان شود و به همین خاطر جایگزینی دندان از‌دست‌رفته بسیار ضروری است. ایمپلنت دندان نوعی پروتز ثابت است که می‌تواند از یک تاج، بریج یا دندان مصنوعی پشتیبانی کند. بنابراین راه‌حلی برای از دست‌دادن یک یا چند دندان ارائه می‌دهد و در واقع به‌عنوان جایگزینی برای بریج یا دندان مصنوعی‌های متحرک استفاده می‌شود. در ادامه این مقاله از سایت دکتر مصطفوی به معرفی انواع ایمپلنت می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
دسته بندی انواع ایمپلنت بر اساس جایگاه آن
انواع ایمپلنت بر اساس جایگاه آن نسبت به استخوان فک شامل سه نوع مختلف است که عبارتند از:
اندواستیل یا داخل استخوانی
ایمپلنت‌هایی که در داخل استخوان قرار میگیرند، ایمپلنت‌های اندواستیل نامیده میشوند که رایج‌ترین نوع ایمپلنت دندانی هستند. برای نصب ایمپلنت‌های اندوستال نوعی پیچ تیتانیومی داخل استخوان فک قرار می‌گیرد. تیتانیوم، ماده‌ای زیست سازگار است، یعنی اینکه بدن تحریک نمی‌شود و پیوند را پس نمی‌زند. این پیچ‌های فلزی به وسیله ابزار دندانپزشکی داخل استخوان فک قرار میگیرند و به مرور زمان با استخوان ترکیب میشوند. این نوع ایمپلنت برای اکثر بیماران مناسب هستند اما برای اتصال فیکسچر باید استخوان فک به اندازه کافی سالم و مستحکم باشد.
ساب پریواستیل یا روی استخوانی
یکی دیگر از انواع ایمپلنت‌های دندانی، ایمپلنت‌های ساب پریواستیل است. این نوع ایمپلنتها به جای اینکه در استخوان فک ثابت شوند، در زیر خط لثه و بالای استخوان فک قرار میگیرند. بنابراین نیازی به انجام جراحی استخوان نیست. در این روش یک قاب فلزی که یک پایه به آن متصل است، در زیر خط لثه قرار می‌گیرد. سپس لثه در اطراف قاب بهبود می‌یابد تا آن را در جای خود نگه دارد. این روش در صورتی استفاده می‌شود که بیمار استخوان کافی برای کاشت ایمپلنت نداشته‌باشد یا اینکه بیمار نمی‌خواهد جراحی پیوند استخوان فک را انجام دهد.
زیگوماتیک
ایمپلنت زیگوماتیک یکی از انواع ایمپلنت دندان است که کمتر شناخته‌شده و بسیار نادر است. در این روش ایمپلنت به جای استخوان فک در استخوان گونه بیمار قرار می‌گیرد. روش زیگوماتیک یکی از پیچیده‌ترین روش‌های ایمپلنت دندان است و تنها در صورتی انجام می‌شود که بیمار استخوان فک کافی برای حمایت از ایمپلنت اندواستیل نداشته‌باشد.
انواع ایمپلنت داخل استخوانی کدام است؟
ایمپلنت‌های داخل استخوانی نیز به انواع مختلفی دسته‌بندی میشوند که شامل موارد زیر می‌شود:
پیچی
ایمپلنت پیچی یکی از انواع ایمپلنت داخل استخوانی است که برای اولین بار توسط دکتر برانمارک در سال 1978 اختراع شد. این نوع ایمپلنت در حال حاضر بهترین نوع ایمپلنت و پرکاربردترین است. ایمپلنت پیچی معمولاً دارای دو قسمت است، یک قسمت که به شکل ریشه وارد استخوان می‌شود، فیکسچر و قسمت دیگر نیز اباتمنت نامیده می‌شود. اباتمنت بلافاصله یا بعدا به فیکسچر متصل می‌شود و برای نگه داشتن پروتز از لثه خارج می‌شود.
تیغه‌ای
ایمپلنت‌های تیغه‌ای از اولین انواع ایمپلنت‌های داخل استخوانی بوده‌اند؛ اما این روزها کمتر رایج هستند. ایمپلنت‌های تیغه‌ای به صورت پیش‌ساخته به شکل تیغه‌هایی با اباتمنت یکپارچه در دسترس هستند و اباتمنت برای حمایت از پروتز از بافت نرم خارج می‌شود. در مواردی که استخوان فک برای قراردادن ایمپلنت‌های پیچی بسیار باریک است، میتوان از آنها استفاده کرد.
عرضی
ایمپلنت عرضی، نوعی ایمپلنت داخل استخوانی است که برخلاف سایر روشها از زیر استخوان فک جایگذاری می‌شود. سپس این ایمپلنت از بالای فک بیرون می‌زند و برای نصب پروتز یک میله به آن متصل می‌شود. این روش به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا قراردادن آنها نیاز به انجام جراحی و بیهوشی دارد. این ایمپلنتها معمولاً در افرادی که استخوان فک پایین آنها به شدت تحلیل رفته و قراردادن سایر ایمپلنتها ممکن است منجر به شکستگی فک پایین شود، استفاده می‌شود.
دسته بندی ایمپلنت بر اساس طول و قطر
روش دیگر برای طبقه‌بندی ایمپلنتها براساس اندازه آنها است که تعیین می‌کند آنها را درکدام قسمت از دهان میتوان قرار داد. طول و قطر فیکسچر هر دو معیار مهمی در هنگام انتخاب نوع ایمپلنت هستند. برای هر بیمار با توجه به شرایط دهان و سلامت استخوان فک از سایز متفاوتی استفاده می‌شود. انواع ایمپلنت از نظر طول و قطر شامل سه نوع استاندارد، پهن و مینی است که در ادامه هر یک را بررسی می‌کنیم.
مینی
ایمپلنت‌های دندانی مینی یا باریک دارای قطر اندازه‌ای از 2 تا 3.5 میلی‌متر هستند. این نوع ایمپلنت عمدتاً برای بیمارانی که فضای کافی بین ریشه دندان‌هایشان وجود ندارد یا زمانی که بیمار تراکم استخوان کافی ندارد، استفاده می‌شود.
استاندارد
قطر ایمپلنت‌های دندانی استاندارد بین 3.5 میلی‌متر تا 4.2 میلی‌متر است. این نوع ایمپلنتها نسبتاً کوتاه‌تر و باریک‌تر هستند و معمولاً در جلوی دهان قرار میگیرند.
عریض یا پهن
قطر ایمپلنت‌های دندانی عریض از 4.5 میلی‌متر تا 6 میلی‌متر متغیر است و عمدتاً برای جایگزینی دندان‌های آسیاب به کار می‌روند.
دسته بندی ایمپلنت بر اساس سطح بدنه
ایمپلنتها ابتدا سطح بدنه صافی داشتند؛ اما پژوهشگران به مرور به این نتیجه رسیدند که بهتر است با ایجاد شیارهایی روی بدنه فیکسچر سطح تماس آن را با استخوان افزایش دهند. افزایش سطح تماس فیکسچر و استخوان به افزایش استحکام و ماندگاری ایمپلنت کمک می‌کند. بدین ترتیب انواع ایمپلنت از نظر سطح بدنه شامل ایمپلنت‌هایی که در قسمت بالایی زبر هستند و ایمپلنت‌هایی که در قسمت پایینی زبر هستند، است.
انواع ایمپلنت دندان از نظر شکل بدنه
علاوه بر سطح بدنه، ایمپلنتها را میتوان براساس شکل بدنه نیز دسته‌بندی کرد. بدین ترتیب انواع ایمپلنت دندان از نظر شکل بدنه عبارتند از:
استوانه‌ای
بدنه این ایمپلنتها تقریباً شبیه استوانه است و سرتاسر آن کاملا موازی و یکدست است. این نوع ایمپلنتها در مقایسه با ایمپلنت‌های مخروطی با قطر یکسان سطح تماس بیشتری با استخوان دارد. همچنین برای قراردادن ایمپلنت‌های استوانه باید مقدار بیشتری از استخوان فک سوراخ یا تراشیده شود و برای افرادی که استخوان فکشان تحلیل رفته‌است، مناسب نیست.
مخروطی
بدنه ایمپلنت‌های مخروطی همانطور که از نام آن مشخص است، شبیه مخروط است و با نزدیک‌شدن به انتها باریک می‌شود. برای قرارگیری این نوع ایمپلنتها، سوراخی با عمق کم در استخوان فک ایجاد می‌شود و به همین دلیل برای اکثر بیماران مناسب است. تنها ویژگی منفی ایمپلنت‌های مخروطی مساحت کوچک‌تر و سطح تماس کمتر آنها در مقایسه با ایمپلنت‌های موازی است.
دسته بندی انواع ایمپلنت از نظر اتصال با اباتمنت
همه ایمپلنتها برای اتصال پروتز دندان نیاز به اباتمنت دارند که به قسمت بالایی فیکسچر متصل می‌شود. قسمت بالایی یا اصطلاحا سر فیکسچر متفاوت است و برای همه یکسان نیست. به همین ترتیب، انواع ایمپلنت از نظر اتصال با اباتمنت شامل سه نوع زیر است:
شش ضلعی داخلی
در قسمت سر ایمپلنت یک سوراخی به شکل شش ضلعی وجود دارد که اباتمنت داخل آن پیچ می‌شود.
شش ضلعی خارجی
قسمت سر ایمپلنت به شکل یک شش ضلعی برآمده است و اباتمنت به آن متصل می‌شود.
هشت ضلعی داخلی
در این نوع ایمپلنت، قسمت سر آن یک هشت ضلعی فرورفته است که اباتمنت در آن پیچ می‌شود.
دسته بندی انواع ایمپلنت از نظر اتصال روکش به اباتمنت
پس از نصب اباتمنت و بهبود بافت‌های نرم اطراف، باید روکش به اباتمنت متصل شود. انواع ایمپلنت از نظر اتصال روکش به اباتمنت به دو دسته چسبی یا پیچی تقسیم می‌شود. روکش ایملپنت یا به اباتمنت پیچ می‌شود یا با استفاده از مواد مخصوصی می‌چسبد.
انواع پروتزهای بر پایه ایمپلنت کدام است؟
ایمپلنت باعث می‌شود پروتزها در دهان ثابت باشند و از حرکت آنها موقع غذاخوردن یا صحبت‌کردن جلوگیری می‌کند. به همین دلیل از انواع مختلف پروتز مثل تاج دندان، بریج یا دنچر ( یک دست دندان کامل) و … پشتیبانی می‌کند. در ادامه با هر یک از این روشها بیشتر آشنا می‌شویم:
تاج تحت حمایت ایمپلنت
در این روش روی هر یک از پایه‌های ایمپلنت یک تاج دندان نصب می‌شود و فیکسچر تیتانیومی ایمپلنت جایگزین ریشه دندان از دست رفته می‌شود. تاج دندان از نظر رنگ، کاربرد و اندازه با بقیه دندان‌های شما مطابقت دارد و پس از بهبودی محل جراحی به اباتمنت متصل می‌شود. شما همچنین می‌توانید از چندین ایمپلنت تکی استفاده کنید؛ اما اگر تعداد زیادی دندان از دست رفته در کنار هم دارید، راه‌حل‌های دیگر برای شما مناسب‌تر است.
بریج تحت حمایت ایمپلنت
یکی از انواع پروتزهای بر پایه ایمپلنت بریج است. بریج به طور کلی روشی برای جایگزینی چندین دندان از دست‌رفته در کنار هم است. بریج در دو نوع سنتی و تحت حمایت ایمپلنت وجود دارد. بریج‌هایی که توسط ایمپلنت پشتیبانی میشوند، جایگزین نوع سنتی هستند و مزایای بیشتری دارند. برای نصب بریج‌های سنتی، دندانپزشک باید دندان‌های سالم در دو طرف شکاف ایجادشده را بتراشد. ولی برای نصب این نوع بریج در دو طرف شکاف دو فیکسچر قرار می‌گیرد و پروتزها روی آنها نصب می‌شود. بدین ترتیب دندان‌های سالم و طبیعی آسیب نمی‌بینند.
دندان مصنوعی تحت حمایت ایمپلنت
اگر همه دندانها در قوس بالایی یا پایینی فک از بین رفته‌باشد، میتوان از یک دست دندان مصنوعی کامل که توسط ایمپلنتها پشتیبانی میشوند، استفاده کرد. این روش جایگزینی برای جایگذاری چندین ایمپلنت در دهان یا استفاده از پروتز متحرک است. دنچر یا همان دندان مصنوعی توسط ایمپلنتها محکم و تثبیت میشوند، البته همچنان بیمار می‌تواند در صورت نیاز آنها خارج کند. ولی به‌طور کلی با استفاده از ایمپلنت پروتزها کمتر در دهان حرکت می‌کنند و خطر افتادن آنها در هنگام صحبت یا خنده کمتر است.
All on 4
در این روش چهار ایمپلنت در قوس بالایی یا پایینی فک قرار می‌گیرد و همه دندان‌های مصنوعی روی آن قرار میگیرند. این روش بسیار رایج است و بیماران زیادی از آن استقبال می‌کنند. اگرچه این روش در دسته پروتزهای ثابت قرار می‌گیرد اما بیمار می‌تواند در صورت لزوم آنها را خارج کند.
3 در 6
پروتزهای 3 در 6، جایگزینی برای دنچرهای تحت حمایت ایمپلنت، هستند. در این روش شش ایمپلنت در هر قوس فک قرار می‌گیرد و سه بریج دندانی مجزا به آنها متصل می‌شود.
انواع ایمپلنت دندان از نظر نوع برند کدام است؟
ایمپلنت دندانی در کشورهای مختلفی مثل سوییس، آمریکا، کره، آلمان و سایر کشورهای اروپایی تولید می‌شود. به همین دلیل نیز انواع ایمپلنت دندان از نظر نوع برند بسیار گسترده و متنوع هستند. برخی از معروف‌ترین برندهای ایمپلنت دندان شامل موارد زیر می‌شود:
ایمپلنت بایوتم
ایمپلنت‌های بایوتم ساخت کشور است و نسبت به قیمت آن کیفیت بالایی دارد.
ایمپلنت ای سی ایکس
یکی از معروف‌ترین ایمپلنت‌های آلمانی ایمپلنت ای‌سی‌ایکس است که کیفیت و قیمت بسیار مناسبی دارد.
ایمپلنت اشترومن
ایمپلنت اشترومن، ساخت سوییس و یکی از مشهورترین ایمپلنتها در جهان است که دارای تکنولوژی ساخت و کیفیت بسیار بالایی نیز هست.
ایمپلنت زیمر
ایمپلنت زیمر ساخت آمریکا است و کیفیت بالای آنها معروف است.
ایمپلنت نئودنت
یکی دیگر از انواع برند ایمپلنت دندان، ایمپلنت نئودنت است که به عنوان محصول مشترک سوییس و برزیل شناخته می‌شود.
دسته بندی ایمپلنت دندان براساس مراحل درمان
انواع ایمپلنت دندان از نظر مراحل درمان متفاوت هستند. درمان ایمپلنت را میتوان در یک یا دو مرحله یا به شکل فوری انجام داد.
ایمپلنت‌های دندانی فوری
در این روش بلافاصله پس از کشیدن دندان، فیکسچر داخل استخوان فک جایگذاری می‌شود و در همان روز یک روکش موقت روی آن نصب می‌شود. البته این روکش موقت است و پس از چند ماه روکش دائمی قرار می‌گیرد. اگر استخوان فک سالم و به اندازه کافی مستحکم است، ممکن است این گزینه برای شما مناسب باشد.
ایمپلنت‌های دندانی تک‌مرحله‌ای
در روش تک مرحله‌ای پس از جراحی و نصب فیکسچر در استخوان، لثه به جای روی ایمپلنت در اطراف آن بخیه می‌شود. سپس روی آن توسط پیچ درپوش پوشانده می‌شود. در نتیجه، پس از چندین ماه بدون نیاز به جراحی مجدد اباتمنت و تاج دندان به فیکسچر متصل میشوند.
ایمپلنت‌های دندانی دو مرحله‌ای
در روش دو مرحله‌ای ابتدا یک جراحی برای قراردادن ایمپلنت در استخوان فک انجام می‌شود و بافت لثه روی ایمپلنت بخیه می‌شود. سپس بعد از چند ماه و بهبودی محل جراحی، یک جراحی دیگر برای اتصال اباتمنت و تاج دندان انجام می‌شود.
جمع‌بندی
معیارها، رویکردها یا دیدگاه‌های متعددی برای گروه‌بندی انواع ایمپلنت‌های دندانی وجود دارد. این طبقه‌بندی‌ها اهمیت زیادی در درمان دارند و به انتخاب بهترین نوع ایمپلنت توسط هر بیمار کمک شایانی می‌کنند. در این مقاله تلاش کردیم با معیارهای متفاوتی انواع ایمپلنتها را بررسی کنیم تا شما بتوانید با توجه به شرایط خود بهترین آن را انتخاب کنید.